یائسگی و علائم آن

یائسگی چیست؟

بسیاری از بانوان در سنین میانسالی با این مسئله مواجه هستند که اگر یائسگی اتفاق بیفتد، چه تغییرات یا عوارضی ممکن است در بدن آنها پدیدار شود.

یائسگی فرایندی طبیعی و رایج در بدن همه بانوان است و زمانی که اتفاق می‌ افتد، قدرت باروری بانوان و تولید مثل به طور کامل متوقف شده و اتمام دوره قاعدگی را شاهد خواهند بود.

در دوره یائسگی، تغییرات شدید هورمونی در بدن بانوان اتفاق می‌ افتد.

همین مسئله باعث می شود تا این تغییرات به صورت محسوس حس شده و بانوان متوجه تغییرات ایجاد شده در بخش‌ های مختلف بدن خواهند شد.

متخصصان یائسگی را نوعی بیماری نمی‌ دانند اما با وجود تغییرات گسترده در بدن شخص نیاز است که تحت درمان قرار گرفته تا با جایگزین کردن هورمون‌ های ضروری از پدیدار شدن سایر بیماری‌ ها مانند پوکی استخوان جلوگیری نمایند.

یائسگی در سن خاصی برای بانوان اتفاق نمی‌ افتد.

بلکه این مسئله از سن ۴۵ سالگی تا ۵۵ سالگی در بدن بانوان پدیدار شده و به مسائلی از جمله وضعیت جسمانی فرد و ژنتیک هم مربوط می شود.

یائسگی با علائمی همراه است که در ادامه مطلب مهمترین آنها را برایتان خواهیم گفت.

البته متخصصان از جمله دکتر شیوا سیه بازی با راهکارهای کاربردی می‌ توانند علائم یائسگی را کمتر کرده و تغییراتی که در بدن بانوان اتفاق می‌ افتد را به حداقل خواهند رساند.

آشنایی با دوران یائسگی

یائسگی زمانی است که عادت ماهانه به پایان رسیده و فرد توانایی تولید مثل را از دست می‌دهد.

مرحله پیش یائسگی

دوره قبل از یائسگی زنان چرخه قاعدگی به هم می ریزد وتخمدان‌‌ها از 40 سالگی کم کم استروژن کمتری تولید می کنند تا وقتی که به طور کامل تخمک گذاری انجام نشود.

به علت تغییرات هورمونی ممکن است دچار خشکی چشم و چین و چروک اطراف چشم به وجود بیاید.

به دلیل بالا رفتن سن و نداشتن فعالیت بدنی افراد دچار افزایش وزن می شوند که توصیه می شود ورزش را به دنبال داشته باشند.

با توجه به کم شدن هورمون پروژسترون، کلاژن پوست ضعیف تر می شود، کم کم پوست خشک و نازک شده و در مقابل سرما و گرما بیشتر واکنش می دهد و دچار اگزما، آکنه و آلرژی می شود.

یائسگی کامل

هنگامی که یکسال از آخرین عادت ماهیانه بگذرد فرد دچار یائسگی کامل شده است.

در این دوران خونریزی پریود اصلا اتفاق نمی‌افتد.

پس یائسگی

پس از یائسگی، چند سال بعد از یائسگی قطعی بانوان است که علائم کاهش پیدا کرده است.

با مراجعه به پزشک متخصص می توانید علائم این دوره را کاهش دهید و از مبتلا شدن به پوکی استخوان جلوگیری کنید.

انواع یائسگی چیست؟

معمولا به صورت طبیعی پساقادگی رخ می دهد.

گاهی امکان دارد زود تر از زمانی که باید اتفاق بیفتد، رخ دهد.

در این صورت فرد دچار منوپوز زودرس می‌شود.

در ادامه، به بررسی یائسگی طبیعی و غیرطبیعی می‌پردازیم:

پساقاعدگی طبیعی

با بالا رفتن سن و نزدیک شدن به سن 45 تا 55 سالگی، پساقاعدگی طبیعی اتفاق می افتد.

سن پسا قاعدگی طبیعی، باتوجه‌به عواملی مانند وراثت، محیط، شرایط فردی و… متفاوت است و ممکن است خارج از این بازه زمانی نیز رخ دهد.

در آمریکا میانگین سن یائسگی تقریبا 51 سالگی می باشد.

اولین علامت یائسگی و انتقال به این دوران نیز معمولا از اواسط دهه 40، شروع می‌شود.

پساقاعدگی غیرطبیعی

در سنین 40 تا 45 سالگی، یائسگی غیر طبیعی اتفاق می افتد.

لازم به ذکر است که حدود 5 درصد از خانم‌‌ها یائسگی زودرس را تجربه می‌کنند.

در این شرایط فرد ممکن است در اثر از دست دادن تخمدان‌ها بخاطر جراحی یا عدم عملکرد صحیح آن‌‌ها و سطح پایین هورمون‌ها به دلیل سرطان و شیمی درمانی، دچار این عارضه شود.

یائسگی تا چه زمانی ادامه دارد؟

به طور دقیق نمی‌توان گفت اتمام دوره‌ی یائسگی چه زمانی است.

به سال‌های بعد از یائسگی دوره بعد از یائسگی می‌گویند، در این دوران ترشح هورمون‌های زنانه کاهش پیدا می‌کند که در هر فرد تا 60 سالگی متغیر است.

یائسگی در بانوان تا آخر عمر ادامه دارد اما علائم آن مانند گر گرفتگی و تعریق‌های شبانه از بین خواهند رفت.

البته پوکی استخوان در دراز مدت برای بانوان مشکل ایجاد می‌کند که با رژیم غذایی و ورزش کنترل می‌شود.

علامت اولیه یائسگی

دوران یائسگی برای هر فرد متفاوت است.

اولین علائم یائسگی برای همه افراد یکسان است که می‌توان به گرگرفتگی، درد سینه، تعریق شبانه، اختلال قائدگی و تغییرات خلقی اشاره کرد.

به طور کلی اگر یائسگی ناگهانی و در زمان کوتاه‌تر اتفاق بیفتد علائم آن شدیدتر است.

از دیگر علائم اولیه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بی‌خوابی
• گرگرفتگی
• تعریق شبانه
• حساس شدن سینه‌ها
• تکرر ادرار
• افسردگی
• اضطراب
• نوسانات خلقی و زودرنجی
• خارش و خشکی در ناحیه تناسلی
• مشکلات فشارخون
• مشکلات قلب و عروقی
• سردرد
• تپش قلب

یائسگی در چه سنی اتفاق می‌افتد؟

سن یائسگی در هر فرد متفاوت است اما به طور کلی یائسگی از 45 تا 55 سالگی اتفاق می‌افتد.

ژنتیک از مهم‌ترین عوامل سن یائسگی است.

لذا سن یائسگی فرد نزدیک به سن یائسگی مادر و خواهر خود است.

علائم یائسگی

یائسگی با علائمی همچون نامنظم شدن دوره قاعدگی همراه است، اولین نشانه یائسگی تغییرات هورمونی است که با بی نظمی در قاعدگی پدیدار می شود.

اما مهم است بدانید که به مرور زمان قدرت باروری افراد کاهش پیدا کرده و از آنجایی که هورمون استروژن در حد بسیار محسوس کم می شود، احتمال بارداری نیز کاهش پیدا می‌ کند.

بانوان با آغاز یائسگی ممکن است کوتاه شدن دوره قاعدگی را تجربه کنند.

به گونه‌ ای که ممکن است از ۷ تا ۱۰ روز قاعدگی به دو تا سه روز کاهش پیدا کند.

اما به یاد داشته باشید که افزایش ناگهانی قاعدگی نسبت به گذشته هم نشانه خوبی نیست و می‌ تواند از علائم یائسگی به شمار آید.

ضمن آغاز یائسگی بانوان حالاتی مانند گرگرفتگی، تعریق شدید و سرخ شدن پوست را تجربه می‌ کنند.

بانوان ممکن است دچار مشکلات ادراری شوند که با مراجعه به پزشک می‌توانند به درمان مشکلات ادراری خود بپردازند.

معمولاً این حالات برای همه افراد یکسان است اما با شدت متغیر اتفاق می‌ افتد، به مرور زمان بانوان خواب ناآرامی داشته و ممکن است در طی خواب با اضطراب و تکرر ادرار مواجه شوند.

البته تغییرات احساسی نیز در بانوان رخ می‌ دهد که عموماً با بی‌ حالی و افسردگی خود را نشان خواهد داد.

ممکن است بانوان در طی یائسگی کمی عصبی و بدخلق به نظر برسند که البته این مسئله موقتی بوده و زمانی که بدن به حالت طبیعی بازگردد این حالات نیز رفع می شود.

متخصصان از مهمترین و البته خطرناک‌ ترین علائم و نشانه‌ های یائسگی به کاهش تراکم استخوان اشاره می‌ کنند.

این مسئله باعث ایجاد پوکی استخوان می شود که قطعاً سلامت بدن را تحت تاثیر قرار داده و نیاز است که برای درمان و کنترل عارضه سریعاً اقدام شود.

از دیگر علائم یائسگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لرز
• خشکی، سوزش و درد واژن
• ریزش مو
• خشکی پوست
• افزایش وزن
• بی‌اختیاری ادرار
• نازک شدن مو
• کاهش تمرکز
• افسردگی
• کم شدن میل جنسی
• پایین آمدن متابولیسم
• اختلال خواب
• خستگی
• سردرد
• فراموشی و داشتن افکار مبهم

عوارض یائسگی

بسیاری از بانوان با نگرانی نسبت به عوارض یائسگی، سعی دارند با مشاهده یائسگی و علائم آن به پزشک مراجعه کنند.

یائسگی می‌ تواند عوارض کوتاه مدت یا بلند مدت را برای افراد به همراه آورد.

از عوارض موقتی یائسگی می‌ توان به ضعف و بی‌ حالی، گرگرفتگی، خواب نامناسب و تعریق شبانه اشاره کرد.

البته تمامی این علائم برای مدت کوتاهی پدیدار می شوند و به مرور زمان رفع خواهند شد.

دیگر عوارض یائسگی که کمی خطرناک‌ تر هستند، بیماری‌ های قلبی و عروقی می‌ باشند که درصد محدودی از بانوان با این مسئله مواجه خواهند شد.

یکی از اختلالاتی که ممکن است در سیستم ادراری اتفاق بیفتد و گاهاً برای مدت طولانی با فرد همراه می‌ ماند، بی‌اختیاری ادرار و نشت ادرار است.

هرگونه آسیب و عارضه در ناحیه تناسلی مسائل نگران کننده ای هستند که ممکن است بعد از یائسگی اتفاق بیفتد.

در دوران یائسگی مشکلاتی از جمله سرطان پستان، پوکی استخوان و حتی تغییرات پوستی نیز اتفاق می‌ افتد.

البته متخصصان معتقدند که با مصرف انواع دارو و انجام راهکارهای آسان می‌ توانند عوارض دوران یائسگی را به حداقل برسانند.

با داشتن خواب و استراحت کافی، کنترل استرس و انجام مدیتیشن روزانه می‌ توانید عوارض یائسگی را به حداقل برسانید.

مهم است که بعد از یائسگی هر شش ماه یکبار و یا به صورت سالانه تست پاپ اسمیر را انجام دهید.

انجام سونوگرافی برای بررسی ضخامت رحم، مسئله مهمی است که عموم متخصصین به آن تاکید زیادی دارد.

از طرفی انجام ماموگرافی مسئله مهمی است که بانوان باید به آن بپردازند.

به طور روزانه اگر ساعاتی را به ورزش یا پیاده‌ روی اختصاص دهید و مصرف کلسیم و ویتامین دی را در برنامه خود بگنجانید، هرگز با خطرات و عوارض یائسگی مواجه نخواهید شد.

فواید یائسگی

شاید برایتان جالب و عجیب باشد که یائسگی دارای فوایدی نیز هست.

در مواردی یائسگی باعث از بین رفتن تومورهای خوش خیم رحم می‌شود.

یکی دیگر از فواید یائسگی، عدم نگرانی از باردار شدن است.

بسیاری از بانوان در دوران باروری نگران باردار شدن هستند که در دوران یائسگی نیازی به استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری نیست.

کاهش علائم یائسگی

زنان در دوران یائسگی با عللائم زیادی روبرو می2شوند که ممکن است برای آنها آزار دهنده باشد.

راهکارهایی برای بهبود علائم یائسگی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

• ورزش منظم
• تغدیه‌ی مناسب
• کم کردن وزن
• مدیتیشن
• خواب کافی
• دمنوش ها
• کنترل کردن استرس
• لباس های نخی و دوش گرفتن روزانه
• اجتناب از موارد غذایی ای که علائم را تشدید می‌کنند
• استفاده از مکمل ها

یائسگی زودرس چیست؟

همانطور که گفته شد معمولا علائم یائسگی در بانوان از ۴۰ تا ۵۵ سالگی رخ می‌دهد.

در صورتی که فردی زیر ۴۰ سالگی پریود نشود و علائم یائسگی مانند گرگرفتگی را داشته باشد، دچار یائسگی زودرس شده است.

یائسگی زودرس به دلایل مختلفی اعم از صرع، نقص‌های کروموزومی، حراجی، پرتو درمانی، ژنتیک، بیماری‌های خود ایمنی، شاخص توده بدنی و شیوه زندگی در فرد رخ می‌دهد.

درمان و پیشگیری از یائسگی زودرس

در حالت کلی یائسگی نیازی به درمان نخواهد داشت، اما حتما زیر نظر پزشک باشید.

از رایج ترین روش های درمان یائسگی، درمان جایگزینی هورمونی می باشد.

این درمان می تواند از بسیاری از علامت های یائسگی جلوگیری کند اما خطراتی را نیز به همراه دارد.

دیگر روش درمان یائسگی زودرس، روش استروژن درمانی می باشد.

این روش می توان برای جلوگیری از پوکی استخوان استفاده کرد.

برای پیشگیری از مبتلا شدن به پوکی استخوان اتفاده از ویتامین دی و کلسیم ضروری می باشد.

پزشک شما با توجه به تست های این دو مورد میزان استفاده را برای شما تجویز می کند.

حتما برای پیشگیری در روتین خود ورزش را قرار دهید.

تغذیه سالم و عدم استفاده از سیگار میتواند از مبتلا شدن شما جلوگیری نماید.

بهترین تغذیه دوران یائسگی

همانطور که گفته شد با آغاز دوره یائسگی بانوان موظفند که از سلامت خود مراقبت کرده و تحت نظر پزشک قرار بگیرند.

مصرف برخی از انواع هورمون‌ ها و پرهیز از برخی عادات ناسالم کمک می‌ کند تا تغییراتی که در بدن اتفاق می‌ افتد، محدودتر شده و همواره بانوان جسمی سالم‌ تر خواهند داشت.

داشتن رژیم غذایی سالم و البته مقوی مسئله مهمی است که همه پزشکان به آن تاکید زیادی دارند.

بانوان موظفند که به طور پیوسته از انواع میوه‌ ها و سبزیجات تازه استفاده کنند به ویژه محصولاتی که حاوی هورمون فتواستروژن هستند.

از طرف دیگر مصرف حبوبات برای بانوان در دوره یائسگی مناسب است.

مهم است که از مصرف انواع چربی‌ ها دوری کرده تا مبادا افراد با سرطان سینه مواجه شوند.

مهم است که حتما مصرف مواد قندی را کاهش داده و در کنار مصرف پروتئین، بیشتر فعالیت‌ های جسمانی خود را افزایش دهید.

برای پیشگیری از پوکی استخوان مهم است که در مقابل نور خورشید قرار گرفته و مقدار مصرف کافئین، چای و انواع نوشیدنی‌ های حاوی الکل را به حداقل برسانید.

در دوران یائسگی بانوان باید برخی از انواع ویتامین‌ ها مانند کلسیم، ویتامین دی و آهن را به طور مکرر مصرف کنند.

برای جذب بهتر کلسیم مورد نیاز بدن می‌ توانید از انواع لبنیات و ماهی‌ های مختلف از جمله سالمون استفاده کنید.

به خاطر داشته باشید که تامین نیاز بدن به انواع ویتامین‌ ها با مصرف خوراکی‌ های ارگانیک علائم یائسگی را کاهش می دهد.

طی کردن این دوران را برای افراد آسان‌ تر می‌ کند ضمن آنکه کمترین میزان عوارض را در پی خواهد داشت.

اقدامات بعد از یائسگی

پزشکان پیشنهاد می‌کنند که بعد از یائسگی موارد زیر را رعایت کنید.

• انجام تست پاپ اسمیر هر سال یکبار
• سونوگرافی برای چک کردن ضخامت رحم
• ماموگرافی
• استفاده از کلسیم و ویتامین دی
• ورزش کردن روزانه

یائسگی دورانی طبیعی در زندگی بانوان است که با توجه کردن به توصیه‌های پزشک و انجام ورزش روزانه می‌توان به خوبی آن را سپری کرد.

بهترین ورزش‌‌ها در دوران یائسگی

انجام ورزش سالم معمولا برای سلامت ما مفید می باشد.

در صورتی که در دوران پساقاعدگی و پیش از آن علائم شدیدی دارید، ورزش‌کردن احتمالا برای شما کاری دشوار است.

باید بدانید که ورزش منظم، می‌تواند به کاهش علائم یائسگی کمک کند.

پس بهتر است که به مدت 150 دقیقه هر هفته ورزش متوسط داشته باشید و دو جلسه تمرینات مقاومتی انجام دهید.

ورزش‌های زیر از جمله تمرینات مناسب برای دوران پساقاعدگی هستند:

• تمرینات هوازی مانند رقص، دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی
• تمرینات قدرتی مانند کار با وزنه‌های سبک
• تمرینات آرامشبخش مانند مدیتیشن یا یوگا
• نرمش‌های صبحگاهی کششی
• تمرین‌هایی برای حفظ تعادل مثل تای‌چی

مهمترین دلایل یائسگی زودرس

یائسگی زودرس مسئله‌ ای است که ممکن است برای بانوان اتفاق بیفتد.

اما به خاطر داشته باشید که مهمترین علت یائسگی زودرس در بانوان برداشتن رحم و یا جدا کردن تخمدان از بخش رحم است، انجام سایر فرایندهای درمانی مربوط به رحم هم می‌ تواند باعث ایجاد چنین اختلالی شود.

همچنین متخصصان کمبود آنزیم و از طرفی کم کاری تیروئید را عاملی برای یائسگی زودرس می‌ دانند.

در پی ابتلا به سرطان انجام رادیوتراپی و شیمی درمانی در ناحیه لگن هم می‌ تواند عاملی مهم و تاثیرگذار بر عملکرد طبیعی رحم و بروز یائسگی زودرس باشد و البته مسائل ژنتیکی را در این زمینه نمی‌ توان نادیده گرفت.

از طرفی اگر افراد با تغییرات شدید هورمونی مواجه باشند و این تغییرات عموماً مربوط به هورمون‌ های غده فوق کلیوی باشد این اختلال در بدن بانوان پدیدار می‌ گردد که البته عوارض زیادی را در پی دارد.

پزشکان ممکن است برای درمان یائسگی زودرس از درمان جایگزینی هورمون استفاده کنند، این درمان از علائم یائسگی جلوگیری کرده اما خطراتی نیز دارد.

همچنین ورزش و رژیم غذایی مناسب در پیشگیری از ابتلا به یائسگی زودرس موثر است.

رابطه جنسی در دوران یائسگی

یائسگی می‌تواند تغییرات زیادی برروی رابطه جنسی فرد بگذارد.

یائسگی موجب کم شدن میل جنسی، خونریزی و یاسوزش هنگام رابطه جنسی می‌شود.

اکثر افراد در یائسگی رابطه جنسی دردناکی را تجربه می‌کنند.

فرد می‌تواند با مراجعه به پزشک عوارض را کاهش دهد.

یائسگی در مردان

در مردان 50 ساله و بیشتر با کاهش ترشح تستوسترون مردان دچار یائسگی می شوند.

تستوسترون هورمون ترشح شده در بیضه های آقایان است. این هورمون انرژی مردان را افزایش می دهد و عضلات آن ها را حفظ می کند.

علائم یائسگی در مردان

از علائم یائسگی در مردان می توان به اعتماد به نفس پایین، بی انگیزه شدن، افسردگی، ناراحتی، عدم تمرکز، اختلال در خواب، بزرگ شدن سینه و کاهش میل جنسی و ناباروری اشاره کرد.

تشخیص یائسگی در مردان

با تست کردن میزان تستوسترون خونتان توسط پزشک می توانید این بیماری را تشخیص دهید.

یائسگی مردانه شما را آزار می دهد و برخی فعالیت هایتان را مختل می کند اما شما می توانید آن را کنترل و درمان نمایید.

درمان یائسگی در مردان

• تغذیه سالم
• ورزش روزانه
• خواب کافی
• دوری از استرس
• جایگزنی هورمون

سوالات متداول درباره یائسگی

از کجا میشه فهمید دچار یائسگی شدم؟

بی‌نظمی و توقف سیکل ماهانه، تغییرات اخلاقی و احساس گرگرفتگی از عوارض و دردهای یائسگی حساب می شود.

آیا می توان با دارو از بروز علائم یائسگی زودرس جلوگیری کرد؟

باتوجه به تجویز پزشک و وضعیت سلامت بدنی شما دکتر دارو های هورمونی را تجویز می کند.

آیا زنان بعد از یائسگی هم به ارگاسم می رسند؟

بله زنان در دوران یائسگی به ارگاسم می رسند ممکن است کاهش میل جنسی داشته باشند ولی به ارگاسم می رسند.

یائسگی باعث چاقی می‌ شود؟

بله، به دلیل اینکه در دوران یائسگی تولید هورمون های تخمدان مثل هورمون استروژن کم می شود.

کاهش این هورمون در متابولیسم بدن تغیییراتی را ایجاد می کند که باعث لافزایش چربی بدن می شود.

آخرین پریود قبل از یائسگی در چه سنی رخ می‌دهد؟

امکان دارد در هر سنی آخرین پریود قبل از یائسگی اتفاق بیفتد، معمولا آخرین پریود در بازه زمانی 45 تا 55 سالگی می باشد.